Tarımda doğru gübreleme, ürün verimini ve kalitesini doğrudan etkileyen en önemli unsurlardan biridir. Toprağın yapısına, bitkinin ihtiyacına ve iklim koşullarına uygun gübre seçimi sayesinde hem üretici kazanır hem de sürdürülebilir bir tarım modeli desteklenmiş olur. Bu yazıda, halk arasında şeker gübresi olarak bilinen, kimyasal adıyla amonyum sülfat gübresi hakkında merak edilen her şeyi bulabilirsiniz.
Şeker Gübresi (Amonyum Sülfat Gübresi) Özellikleri
Amonyum sülfat gübresi, azot (%21) ve kükürt (%24) içeren, kristal yapılı, suda kolay çözünebilen bir gübredir. En çok bilinen özelliklerinden biri, toprağın pH seviyesini düşürerek asitleştirici etki göstermesidir. Bu nedenle özellikle alkali ve kireçli topraklar için uygundur.
Amonyum sülfat gübresi içeriği, azotlu gübreler arasında bitkinin alabileceği formda azot (amonyum azotu) içermesi açısından öne çıkar. Aynı zamanda kükürt desteğiyle, bitkinin protein ve enzim sentezini destekler.
Şeker Gübresi Ne İşe Yarar?
Şeker gübresi, bitkinin büyüme döneminde ihtiyaç duyduğu azotu sağlar ve gelişimini destekler. Aynı zamanda kükürt içeriği sayesinde ürünlerin kalite parametrelerini iyileştirir. Renk, aroma, tat gibi birçok özelliğin gelişiminde etkilidir. Özellikle tahıllar, yağlı tohumlar, meyve-sebzeler ve yem bitkilerinde yaygın olarak kullanılır.
Akıllı Şeker Gübresi Ne İşe Yarar?
Günümüzde bazı firmalar tarafından “akıllı gübre” olarak da sunulan şeker gübresi, yavaş salınımlı formülasyonlarla toprakta daha uzun süre etkili kalabilir. Bu da bitkinin besinleri daha verimli ve zamana yayarak kullanmasına imkân tanır.
Şeker Gübresi Faydaları Nelerdir?
Şeker gübresi kullanımının tarımsal üretime katkıları oldukça fazladır:
• Bitkinin protein sentezini destekler.
• Toprakta pH’ı düşürerek özellikle kireçli toprakları iyileştirir.
• Kükürt içeriğiyle aroma ve renk gelişimini destekler.
• Azot kaybı düşük olduğundan ekonomik kullanımı vardır.
• Yağışla birlikte kolay çözünür, etkisini hızlı gösterir.
• Meyve ve sebzelerde tat kalitesini artırır.
Şeker Gübresi Çeşitleri Nelerdir?
Piyasada farklı üreticilere ait, değişik saflıkta ve granül yapıda şeker gübresi türleri bulunmaktadır. En yaygın olanları:
• Kristal yapılı amonyum sülfat (beyaz renkte)
• Granül formda şeker gübresi (yavaş salınımlı formlar)
• Mikro elementlerle zenginleştirilmiş varyantlar (çinko, bor vb.)
Şeker Gübresi Nasıl Uygulanır?
Uygulama dozu, bitki türüne ve toprağın analizine göre değişir. Ancak genel olarak ekim öncesi toprağa karıştırılarak veya üst gübre olarak uygulanabilir. Tavsiye edilen şey, şeker gübresinin toprak analiz sonuçlarına göre verilmesidir. Ayrıca damlama sulama sistemlerinde çözelti formunda da kullanılabilir.
Şeker Gübresi Hangi Bitkilere Verilir?
Şeker pancarı, buğday, arpa, mısır gibi tahıllar başta olmak üzere; pamuk, ayçiçeği, patates, soğan, lahana gibi sebze türlerinde sıklıkla tercih edilir. Ayrıca meyve ağaçlarında da sürgün gelişimini desteklemek amacıyla kullanılabilir.
Şeker Gübresi Ne Zaman Atılır?
Şeker gübresi, genellikle ilkbaharda bitkinin aktif büyüme dönemine girmesiyle uygulanır. Ancak bazı bitkilerde ekimle birlikte taban gübresi olarak da verilebilir. Özellikle azot ihtiyacının arttığı dönemde kullanılması verimi artırır.
Şeker Gübresi Etkisini Kaç Günde Gösterir?
Toprağın nemine ve hava koşullarına bağlı olarak, genellikle 7–10 gün içinde etkisini göstermeye başlar. Bitkide yaprak rengi daha canlı hale gelir ve büyüme hızlanır.
Üre İle Şeker Gübresi Karıştırılır Mı?
Şeker gübresi ile üre gübresi aynı anda kullanılabilir ancak doğrudan karıştırılmaları önerilmez. Çünkü nemli ortamda karışım reaksiyona girerek verimini düşürebilir. Uygulama zamanları arasında en az 7–10 gün olmasına dikkat edilmelidir. İki gübre de azot içerdiğinden doz aşımı yapılmamalıdır.
Üre Gübresi İle Şeker Gübresi Arasındaki Fark
|
Özellik |
Üre Gübresi |
Şeker Gübresi (Amonyum Sülfat) |
|---|---|---|
|
Azot Oranı |
%46 |
%21 |
|
Kükürt |
Yok |
%24 içerir |
|
pH Etkisi |
Alkali |
Asidik |
|
Hızlı Etki |
Daha yavaş |
Daha hızlı |
|
Uygulama |
Her toprak tipine uygun |
Özellikle kireçli topraklar için ideal |
Bu tablo, seçim yaparken göz önünde bulundurulması gereken önemli farkları özetlemektedir.
Şeker Gübresi (Amonyum Sülfat Gübresi) Fiyatları
Şeker gübresi fiyatları, dünya piyasasındaki gübre hammaddesi fiyatlarına, döviz kuruna ve üretici markaya göre değişiklik göstermektedir. 2024 itibariyle kilogram bazında fiyatlar artış eğilimindedir. Ancak uygun dozda ve bilinçli uygulandığında, sağladığı verim artışı ile maliyetini fazlasıyla karşılar.
Eğer bu gübreyi Avrupa Birliği organik tarım yönetmeliği ve Türkiye organik tarım yönetmeliği kapsamında organik üretimde kullanmak isterseniz, dikkatli olmalısınız. Amonyum sülfat, konvansiyonel gübreler arasında yer aldığı için sadece AB veTR yönetmeliklerinde izin verilen formları ve koşulları sağlayan ürünler tercih edilmelidir.
Kaynakça